دانلود مقاله دين و حكمت وِدايي
دسته بندي :
مقاله »
مقالات فارسی مختلف
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 15 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
179
179
دين و حكمت وِدايي
چكيده
از ويژگيهاي دين هندو كه به طور معمول پژوهشگران بدان اشاره ميكنند، آميختگي و پيوستگي دين و فلسفه در اين آيين است. اين امر را مىتوان به ويژه در متون اصلى اين آيين كه به عنوان متون «شروتي» يا «وحياني» شهرت دارند، مشاهده كرد. «وداها» كه بخش اصلي ادبيات وحياني يا «شروتي» را تشكيل مىدهند، مهمترين متن مقدس هندو هستند كه كهنترين اسناد مكتوب اقوام هندو اروپايي شمرده ميشوند. در اين آثار، افزون بر انديشههاي اولية ديني هندوان، نخستين بذرهاي انديشههاي فلسفي و عرفاني هندو را ميتوان مشاهده كرد كه البته در ادوار بعد از تحول يا تكامل بركنار نماندهاند.
اين نوشتار بر آن است تا ضمن معرفي اين ادبيات كهن مهمترين انديشههاي مطرح در اين مجموعه را از ديدگاه هندشناسان مشهور به اختصار گزارش دهد.
واژگان كليدي: ودا، شروتي، هنوتئيزم، مونوتئيزم، مونيزم.
در بنياد حيات ديني و تفكر هندي متون مقدس، شروتي يا ادبيات وحياني قرار دارد. اين مجموعه، در طول شايد سه هزار سال، چنان تأثيري بر فرهنگ و انديشة هندي بر جاي نهاده كه به سختي ميتوان درخارج از هند نمونهاي براي آن يافت. به تعبير گِدِن، «هر نوع ارزيابي از اشكال و پيشرفتهاي تفكر ديني به طور طبيعي و به ضرورت، از همينجا آغاز ميشود. تحقيق و بررسي در ماهيت تصور يا تصوراتي را كه مردم هند از الوهيت دارند، بايد در مرحله اول از تعاليم و شواهد متون معتبر و موثق ديني اخذ كرد»f.Geden, 1987, 282- 30)) و نخستين بذرهاي انديشة فلسفي و عرفاني هندي را نيز ميتوان در اين آثار يافت؛ بنابراين، لازم است با جزئيات بيشتر به اين آثار كه
191
191
در معناى عام «ودا» ناميده ميشوند پرداخته، ساختار، تاريخ، و انديشههاي اصلي موجود در آن را مورد توجه قرار دهيم.
«ودا» يا «شروتي» به معناي گستردة آن، نام هيچ كتاب خاصي نيست؛ بلكه نام ادبيات دورهاي خاص و طولاني است كه حدود2000 سال را در برميگيرد. واژة «ودا» به معناي «دانش»، و گويا به معناي دانش مقدس است. «شروتي» (Sruti) نيز از «شرو» (Sru) گرفته شده كه معناي شنيدن دارد و ادبيات شروتي، ادبياتي است كه به اعتقاد هندوها به وسيلة خدا به فرزانگان و اهل بصيرت تعليم يا الهام شده است؛ پس اين متون هيچ گاه به وسيله انسانها تأليف نشده و فقط شنيده شده است. در اعتقاد آنها اين آثار، متوني بسيار كهن تلقي ميشدند، به حدي كهن كه گاه اين اعتقاد نيز وجود داشت كه آنها آغاز زماني ندارند يا در دورهاي دور و نامعلوم در آغاز هر آفرينش پديد ميآيند.
به طور عام اعتقاد بر اين است كه متون مقدس هندو، كهنترين اسناد مكتوب نژاد هند و اروپايي است. تخمين تاريخِ كهنترين جزء اين مجموعه مشكل است و گمانههايي را نيز كه در اين زمينه مطرح شده نميتوان به طور قطع اثبات كرد. ماكس مولر اين تاريخ را1200 قبل از ميلاد ميداند، هوگ (Haug) 2400 قبل از ميلاد را مطرح ميكند و بال گنگادهر تيلاك (Bal gangahar tilak.)2400 را حدس ميزند (Cf. Dasgupta, 1997,v.l,P,10_ 12)
چون اين ادبيات ارائه دهندة دست آوردهاي كلي مردم هند در جهات گوناگون و در مدتي چنين طولاني است، به ضرورت داراي ويژگيهاى متنوع است. اگر بخواهيم به طور تخميني اين ادبيات بزرگ را از نظر عمر، زبان و موضوعات تقسيم بندي كنيم، چهار بخش متفاوت در آن خواهيم يافت كه عبارت اند از:
1 . سُمْهيتا (sam] (samhita به معناي آميختن،hita يعني قرار دادن]؛
2. براهمُنَهها (Brahmana )؛
3 . آرنًيكَهها (aranyaka = رسالههاي جنگلي)؛
4 . اوپنيشادها (upanisad)؛
سمْهيتا هستة مركزي ادبيات ودايي و آميختهاي از نظم و نثر است. ساير بخشها را ميتوان تعليقات، ضمايم، شروح و تفاسيري دانست كه دربارة اين هستة مركزي و مرتبط با آن شكل گرفته است. تعبير «ودا» در معناي محدود خود، گاه فقط به همين بخش اطلاق ميشود و همين بخش است كه موضوع اين نوشتار را تشكيل ميدهد. اين بخش، خود از چهار جزء تشكيل مىشود: ريگ