تحقیق جریان شناسی جناح های سیاسی ( ورد)
دسته بندي :
دانش آموزی و دانشجویی »
دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 13 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
جریان شناسی جناح های سیاسی
مقارن با انقلاب اسلامی57
جبهه ملی ایران :
جبهه ملی ایران در سال 1328 توسط دکتر محمد مصدق با گرایش ضد سلطه گری قدرتهای خارجی و بویژه انگلستان پایه ریزی گردید. هسته اولیه این جبهه را احزابی چون حزب ملت ایران ، حزب مردم ایران ، حزب ایران و جبهه سوسیالیست ها تشکیل می دادند. مشخص ترین گرایش جبهه ملی از بدو تأسیس در اعتقاد به ملی گرایی در برابر بیگانه پرستی وطرفداری از فعالیت بیشتر بخش خصوصی خلاصه می شده و این جبهه از همان ابتدا در میان برخی از اقشار مرفه و تحصیل کرده نفوذ داشته است. (1) ناکامی های جبهه ملی و فروپاشی اش در جریان کودتای 28 مرداد 1332 از یک سو و عملکرد ضعیف آن درفاصله سالهای 1339 تا 1343 از سوی دیگر ، به علاوه عدم توانایی اش در جذب کلیه نیروهای دموکرات مخالف رژیم که منجر به عدم جذب گروههایی نظیر نهضت آزادی ایران و جدایی گروههای دیگر شد، همگی موجب کاهش محبوبیت و تضعیف موقعیت آن جبهه و جریان سیاسی حاکم بر آن ، مخصوصاً در میان مبارزان سیاسی جوان و داریکال ، گردید. در سالهای اولیه بعد از کودتای «نهضت مقاومت ملی» علی الظاهر مرکز ثقل مقاومت برعلیه رژیم به حساب می آمد. اما در عالم واقع این تشکل نه «نهضتی» بود و نه «مقاومتی» توانست از خود نشان دهد. تغییر در شرایط سیاسی کشور و ملایم تر شدن فشار رژیم برمخالفین از اواسط سال 1339 باعث گردید تا بازماندگان جبهه ملی دوران مصدق مجدداً به جنب و جوش بیفتند. «جبهه ملی دوم» که در این دوره تشکیل شد سعی در تجدید حیات «جبهه ملی» داشت . به قدرت رسیدن دکتر علی امینی در سال 1340 اگر چه شرایط بالنسبه مطلوبی را برا ی فعالیت مجدد«جبهه ملی » فراهم آورد، اما به دلیل فقدان استراتژی منسجم از یک سو واختلافات داخلی از سویی دیگر ، ملیون نتوانستند در قالب «جبهه ملی دوم» گام مؤثری درتجدید حیات سیاسی خود بردادند. مشکل دیگر ملیون در برخوردشان با دولت دکتر امینی بود. در حالیکه ایمنی درگیر نبردی آشکار با شاه بود و بالطبع از هر کمکی در این مصاف استقبال می کرد، لیکن جبهه ملی حاضرنشد با وی همکاری نماید. سقوط امینی در سال 1341 منجر به انتقال مجدد قدرت به طور کامل به شاه شد. او نیز اگرچه در ابتدا توسط نخست وزیرش، امیر اسدالله علم، حالت مدارا با جبهه ملی در پیش گرفت اما به تدریج و بالاخص به دنبال سرکوبی قیام 15 خرداد سال 1342 ، فشار بر اپوزیسیون را افزایش داد وعملاً از سال 1344 ، جبهه ملی مجددا ً به گوشه انزوا پناه برد.
تشتت آراء و عدم توافق در اتخاذ سیاستی مشخص و یک پارچه در رهبری جبهه باعث شد تا رهبران جبهه ملی دوم ، اعلام استعفا نموده و بدین ترتیب عمر جبهه قبل از آنکه بتواند گام مشخصی در قالب اتخاذ یک خط مشی عملی در مبارزه با رژیم بردارد، ویا قادر شود برخی از مشکلات و ضعفهای تشکایلاتی خود را سروسامان دهد، به پایان رسید. تلاش و مذاکرات مفصل بین رهبران و اعضای ارشد جبهه ملی منجربه تشکیل « جبهه ملی سوم» درسال 1344 گردید . اما این تشکل تازه نیز راه به جایی نرد.
پیدایش «جبهه ملی سوم» و «جبهه ملی دوم» در عرض یک دوسال بیانگرناکامی ملیون درارائه یک خط مشی منسجم و مؤثر درمخالفت با رژیم بود.(2)
در آستان هانقلاب اسلامی ، جبهه ملی چهارم مرکب از حزب ایران به رهبری کریم سنجابی و حزب مردم ایران به رهبری داریوش فروهر شکل گرفت. این جبهه در سرنگونی رژیم شاه نقشی اندک ایفا کرد و بخش کمی از اقشار دانشگاهی و تحصیل کرده را نمایندگی نمود و پس از پیروزی انقلاب نیز گرچه در دولت موقت پستهای حساسی را به خود اختصاص داد لیکن عمر دولتش حتی کوتاهتر از عمر دولت موقت بود.
جبهه دموکراتیک ملی:
جبهه ملی طی سالهای پس از انقلاب رو به ضعف وانقراض نهاد . اختلافات داخلی موجب انشعاب جبهه دموکراتیک ملی به رهبری متین دفتری شد. پشتیبانی جبهه ملی از جهت گیری مذهبی انقلاب به رهبری روحانیون در درون آن اختلافاتی را برانگیخته بود و بویژه جبهه دموکراتیک ملی مخالف مداخله فزاینده روحانیون در سیاست بود.(3)
حزب توده :
از قدیمی ترین تشکیلات سیاسی در میان جریانهای معتقد به مارکسیسم که در سال 1320 موجودیت پیدا کرد. حزب توده بود که از برنامه های عمده آن حمایت از نزدیکی به اتحاد جماهیر شوروی به بهانه همبستگی بین المللی نیروهای سوسیالیزم و نیز ارائه راه رشد غیر سرمایه داری بود. حزب توده ، پس از کناره گیری رضاشاه و آزادی زندانیان سیاسی
« کم خطر» شکل گرفت. بیست و هفت نفر از اعضای جوان «53 نفر» مارکسیست زندانی شده در سال 1316 ،با گردهمایی در تهران ، تشکیل یک سازمان سیاسی با عنوان بلند پروازانه حزب توده ایران را در هفتم مهرماه –سیزده روز پس از استعفای رضا شاه- اعلام کردند. بنیانگذاران حزب ، سپس سلیمان اسکندری شاهزاده رادیکال و محترم را به دبیر کلی برگزیدند. اسکندری کسی بود که در انقلاب مشروطه جنگید ،در تشکیل فرقه دموکرات در مجلس دوم شرکت داشت. کمیته مقاومت ملی را درجنگ اول جهانی رهبری کرد و دبیر کل حزب اجتماعیون ر ااز سال 1300 تا زمان انحلال ان در سال 1305 به عهده داشت.(4)
در بهمن 1327 ، خزب توده اجازه یافت تا مراسم یادبودی برای ارانی برگزار کند. از آذرماه 1325 به بعد، این نخستین گردهمایی عمومی بود که حزب برگزار می کرد. میزان جمعیت شرکت کننده که بین 10000 تا 30000 نفر برآورد می شد مقامات دولتی ر اشگفت زده کرد و البته روند پیشرفت و تجدید حیات حزب توده در پی یک سوءقصد مرموز به جان شاه در همان روز مراسم گرامیداشت ارانی ، پایان یافت. به دنبال این سوءقصد ، دولت حکومت نظامی اعلام کرد ونه تنها رهبران توده ای بلکه سیاستمداران برجسته ای مانند مصدق و کاشانی را بازداشت کرد و یک هفته بعد ،نخست وزیر حزب توده را به توطئه چینی برای کشتن شاه متهم کرد . درپی این رویدادها، پلیس دفاتر حزب توده را اشغال کرده اموال آنها را ضبط وبیش از 200تن از رهبران و فعالان حزب را دستگیر کرد. بدین ترتیب ، حکومت ضمن اینکه به خود می بالید، انحلال حزب توده را اعلام کرد. اما شرایط سیاسی زود تر از آنچه که حزب توده می توانست پیش بینی کند بهبود یافت. انتخابات جنجالی مجلس شانزدهم و تصمیم دولت در برگزاری رای گیری نسبتاً آزاد در تهران به حزب توده فرصت داد تا روزنامه های خود را پخش کند، نظرات خود را آشکار سازد و هر چند از هیچ نامزدی پشتیبانی نمی کرد، گردهمایی های عمومی برگزار کند. نخست وزیری رزم آرا به سود حزب توده بود، زیرا نخست وزیر جدید علی رغم پیشینه نظامی اش ،محدودیتها وسرسختیهایی را که نسبت به نیروهای چپ اعمال می شد کاهش داد تا شاید اتحاد شوروی را آرام و جبهه ملی را تضعیف کند. به نخست وزیری رسیدن مصدق نیز آزادی عمل حزب توده را بیشتر کرد زیرا نخست وزیر جدید به
روند گسترش فضای باز سیاسی شتاب بخشید. اماعملکرد ضعیف نابجا و ناآگاهانه این حزب درجریان کودتای 28 مرداد 1332 موجب انزجار بخشهای مختلف جامعه از آن شد.(5)
بانیرومندتر شدن دوباره حزب توده و تبدیل آن به یک نیروی عمده در سالهای 1330-1332 ، رهبران حزب بر سر دوراهی قرارگرفتند که آیا از دولت مصدق پشتیبانی کنند یا نه . بنابراین شگفتی آور نبود که رهبران حزب دچار دودستگی شوند. اعضای مجرب تر کمیته مرکزی موافق یک ائتلاف هر چند ضمنی و غیر مستقیم بودند واعضای جدید تر کمیته مرکزی نه تنها مخالف چنین ائتلافی بودند بلکه از رویارویی مستقیم با جبهه ملی پشتیبانی می کردند که در نهایت، گروه دوم پیروز شدند وسیاستهای خود را به اجرا گذاشتند.
از سال 1332 تا 1337 رژیم با یک رشته عملیات پلیسی سازمان زیر زمینی حزب توده را متلاشی وبیش از سه هزار عضو حزبی را دستگیر کرد . درسال 1338 از آن سازمان زیرزمینی مؤثر چیز زیادی باقی نمانده بود.(6)
با اینهمه، حزب مزبور پس از انقلاب نیز همچنان از جانب بازمانده گانش که عمدتاً منشأ روشنفکری داشتند ،مورد حمایت قرارگرفت. لیکن به دلایلی از جمله تمرکزی که رژیم پیشین برروی احزاب چپ داشت ، برای سالها فعالیت حزب توده ممنوع اعلام شده بود و سران آن با محکومیت های طویل المدت در زندان به سرمی بردند، این حزب نتوانست در روزهای انقلاب نقش موثری ایفا نماید . درنتیجه پس از انقلاب هم هیچگاه موفق به بازیابی جایگاه خود نشد.
پس از پیروزی انقلاب، حزب توده از همان آغاز از بنیادگرایان واحزاب اسلامی حمایت کرد. چرا که تئوری پردازان آن ، نزاع میان احزاب لیبرال وبنیادگرا را نزاعی میان بورژوازی و توده ها تعبیر می کردند واعتقاد داشتند که احزاب اسلامی طلایه ظهور جنبش کارگری هستند.(7) لیکن بسیاری از صاحب نظران معتقدند که هدف اصلی حزب توده در حمایت از انقلاب ، کوشش برای رادیکالیزه کردن آن ونهایتاً کسب پایگاه قدرتی برای خودش بوده است. (8)
سازمان چریکهای فدایی خلق