تحقیق جوجو با ابردانه کویر ( ورد)
دسته بندي :
دانش آموزی و دانشجویی »
دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 10 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
2
جوجوبا، اَبَردانه کویر
تهیه وتدوین : مهندس آرش ساعدی (کارشناس زراعت و اصلاح نباتات)
لغات کلیدی: جوجوبا،روغن گیاهی،مناطق خشک ونیمه خشک،اسید چرب.
چکیده:
امروزه با مشخص شدن اثرات سوء بسیاری ازترکیبات شیمیایی،توجّه به تنوع تولید وبهره گیری ازگیاهان موجود درطبیعت و اصلاح و کشف آنها،جزئی ازمطالعات ونوآوریهای مهّم جوامع پیشرفته میباشد. بهره مندی از گونه های جدید و ایجاد تنوع درمنابع،علاوه برافزایش کیفی تولیدات و کاهش ریسک پذیری ناشی ازعوامل ناخواسته محیطی با تنوع درمحصول،امکان بهره مندی صنایع مختلف و اشتغال را نیز فراهم مینماید.
گیاه جوجوبا از گیاهان بومی جنوب غرب امریکای شمالی بوده و بذرآن حاوی 60% روغن و 33ـ26% پروتئین میباشد. ترکیب خاص این روغن باعث تنوع درمصارف آن گردیده است. جوجوبا از جمله گیاهانی است که بدلیل ویژگی اقلیمی مناسب،قابلیت استقراردرنواحی دارای محدودیتهای اقلیمی را دارد. رشد درشرایط اقلیمی گرم و خشک و دامنه حرارتی بالا (با وجود خواب تابستانی) و همچنین مقاومت گیاه به شوری همراه با تنوع موارد مصرف،از ویژگیهای منحصربه فرد این گیاه روغنی میباشد که آنرا گونه ای مناسب به منظور کشت درمناطق محروم حاشیه کویرنموده است.
مقدمه:
امروزه به دلیل استفاده نادرست ازمنابع وعدم توجّه به چرخه های اکولوژیک و مبانی تولید پایدار،کشت و پرورش گیاهان زراعی تنها به گونه های خاصّی محدود شده است. ساماندهی ژنتیکی این گیاهان براساس اقلیم و شرایط زراعی،ضمن افزایش آسیب پذیری محیط و کاهش تنوع،باعث حذف بسیاری ازعوامل موثراکولوژیک وافزایش عوامل خسارتزا گردیده.
لزوم برگشت به تولید اکولوژیک وحفظ توازن و ثبات چرخه های طبیعی،موضوعی است که کشورهای پیشرفته درقالب روشهای متنوع جنگل زراعی،کشت مخلوط وغیره و نیز توجه به گونه های جدید همچون کرامب(1) و جوجوبا(2) سعی در حصول به آن دارند.
گیاه جوجوبا بدلیل ویژگیهای زراعی منحصربه فرد خود ازاستعداد زیادی درکشت وتوسعه درنواحی نیمه خشک کشوربرخورداراست. ویژگیهای منحصربه فرد آن باعث توجّه بسیاری از محققان و حتی سوداگران به این گیاه شده است.
کشورهای بزرگ تولید کننده جوجوبا امریکا،استرلیا،مکزیک،کاستاریکا،برزیل،آرژانتین،پاراگوئه،مصر، پرو و فلسطین بوده ودرکشورهای عربستان سعودی،سودان،کنیا وآفریقای جنوبی،توسعه یافته وازتولید مطلوبی دراین کشورها برخورداراست. درایران با توجّه به شرایط ویژه اقلیمی بویژه کمبود آب،ازگیاهان مناسب جهت کشت و توسعه خصوصاً در نواحی جنوبی کشور واستانهای بوشهر،سیستان و بلوچستان،فارس،خوزستان وتا حدودی کرمان،یزد واطراف کویرمیبایست استفاده شود. ویژگی چندمنظوره بودن این گیاه بعنوان گیاهی زراعی،صنعتی ـــ علوفه ای و حفاظتی (موثردرکاهش فرسایش خاک) توجّه جدی تربه این گیاه را می طلبد.
2
این گیاه در پخش و کنترل سیلاب نیز نقش بسیارمهّمی ایفا مینماید.
معرّفی و گیاه شناسی جوجوبا: Jojoba(Simmondsia chinensis)
جوجوبا بوته ای چندساله،همیشه سبز وبومی صحرای سونوران(3) درجنوب غربی امریکا،شمال غرب مکزیک و کالیفرنیا میباشد. هوهوبا،ژوژوبا و یویوبا ازدیگرنامهای این گیاه است.عمر آن درزیستگاه طبیعی به 200سال هم میرسد ولی درسایر زیستگاهها برحسب شرایط اکولوژیکی و میزان رسیدگی بین 30ـ15 سال عمر میکند.
جوجوبا تنها گونه از تیره Simmondsiaceae با ترکیب کروموزومی 52= n 2 است. درختچه ای همیشه سبز،دو پایه با ساقه هایی متعدد و انشعابات یقه ای که ارتفاع آن در شرایط عادی m5/2ـ1 و حداکثربه m5 میرسد. برگها متقابل،بیضوی،فاقد دمبرگ به طول cm4ـ2 با کوتیکول ضخیم و چرمی شکل با ریشه ای عمیق که قابلیت دسترسی به منابع آب زیرسطحی تا اعماق m15ـ 10 را مهیّا میسازد. طول ریشۀ بالغ تا m 30 هم میرسد.
پس ازکاشتن دانه تنها یک ماه بعد،همزمان با جوانه زدن گیاه ازخاک، ریشه cm 75 در زمین نفوذ کرده است.
گلهای نر،خوشه مجتمع سبزمایل به زرد،به طول mm 4ـ3 میباشند. گلهای ماده،درشت،منفرد وسبزرنگ به طول mm 20ـ10 بوده که روی دمگل برگشته ای قرار دارند (شکل 1).
3
میوه کپسولی تخم مرغی شکل حاوی 3-1 دانه درشت قهوه ای رنگ میباشد که در شرایط عادی فقط یکی از آنها رشد مینماید (شکل3و2).
طول دانه حداکثر cm2 و وزن هر دانه بینgr 1ـ4/0 متغیر میباشد. تعداد بذور درهر کیلوگرم بین 5500-650 عدد است (شکل 5 و4 ).
میزان جوانه زنی بذراین گیاه درموسسه گیاه شناسی وعلوم آزمایشگاهی کرج از35% به 95% افزایش یافته.
میزان دانه دهی هر بوته درابتدای میوه دهی ( 3ـ2 سال پس از کاشت) gr 350 بوده که در10سالگی به kg 5 افزایش یافته،ثابت میماند. میوه دهی اقتصادی آن از 4 سالگی به بعد بوده و این بدان معناست که تا 4 سال پس ازکاشت امیدی به سوددهی آن نیست. بلوغ کامل گیاه بر حسب شرایط آب و هوایی،اقیم منطقه و نگهداری بین 12ـ 8 سال طول میکشد. حداکثر میزان تولید آن در 11ـ 10 سالگی است. پتانسیل تولید بذر این گیاه t/ha5/4 بوده که درمقایسه با سایر گیاهان روغنی تولید کمی است.
پتانسیل تولید بذر سایر گیاهان روغنی در هر هکتار عبارتند از:
بادام زمینی: t7
آفتابگردان،سویا و کلزا: t6
گلرنگ: t5
کنجد: t3
پتانسیل تولید روغن این گیاه kg600 از هر تن دانه بوده که درمقایسه با سایر گیاهان روغنی تولید بالایی است.
4
پتانسیل تولید روغن سایر گیاهان روغنی از هر تن دانه عبارتست از:
کنجد: kg 600
آفتابگردان،کلزا و بادام زمینی: kg 500
گلرنگkg :450
سویا: kg200
دامنه رشد جوجوبا تا ارتفاع m1800 از سطح دریا گزارش شده است. عرضهای 35-23 درجه شمالی با محدوده دمایی 50 تا 9ـ درجه سانتیگراد را تحمل مینماید. این گیاه در خاکهای ساحلی با هدایت الکتریکی24 میلی موس بر سانتیمتر به خوبی رشد میکند.
جوجوبا به خاکهای سنگین و مستعدِ غرقابی،بسیار حساس بوده ولازمۀ کشت آن وجود زهکشی،قوی است تا از ایجاد حالت غرقابی جلوگیری بعمل آورد. این گیاه دردامنه اسیدیته 8-5 بخوبی رشد میکند ولی pH کمتراز 5 باعث سمّیت آلومینیوم میشود.
امتیاز خاص این گیاه،کاهش نیاز آبی آن درفصل تابستان میباشد که به لحاظ وجود کوتیکولِ ضخیم چرمی شکل و مزوفیلِ دارای سلولهای پارانشیمی با قابلیت ذخیره سازی زیاد و همچنین کاهش فعالیتهای متابولیکی و فیزیولوژیکی که به خواب تابستانه تعبیر میشود،توانایی مقابله با خشکی و کم آبی تابستانه را دارد. اگر چه در مناطقی با بارندگیmm 75 نیز قادر به ادامه حیات میباشد،امّا بارندگیهای کمتر از mm200 موجب کاهش شدید رشد آن میگردد. گونه های زراعی این گیاه در بارندگیهای کمتر از mm600 نیاز به آبیاری دارند. گلدهی و گرده افشانی آن در شرایط وجود بارندگیهای پائیزۀ کافی و دمای مناسب بالای صفردرجه،در اواخر زمستان رخ میدهد.
ترکیبات روغن جوجوبا:
روغن جوجوبا تلفیقی از یک اسید چرب با زنجیره مستقیم غیراشباع 24ـ 18 کربنی و یک الکل ( استر) است. اسیدهای موجود در این روغن شامل ترکیبی از ایکوسانوئیک(4) و دوکوسانوئیک(5) همراه با مقادیر کمی اسید اولئیک(6) و پالمیتولئیک(7) میباشد. الکلهای روغن جوجوبا نیز شامل ایکوسانول(8) و دکوسانول(9) و مقدار کمی هگزاکوسانول(10) و الکلهایی با مولکول سبکتراست.
کاربردهای روغن جوجوبا:
علاوه بر ویژگیهای روغن جوجوبا، بذوراین گیاه دارای واکس مایعی است که بعنوان یک روغن گیاهی بی نظیر شناخته شده و از آن تحت عنوان طلای صحرا یا طلای مایع یاد میکنند.
روغن جوجوبا بی طعم،بی مزّه،بارنگ طلایی،خاصیت فساد ناپذیری،مایع دردمای اتاق و فاقد تری گلیسیرید بوده،همچنین به دلیل میل ترکیبی زیاد با پوست و فقدان هرگونه عوارض،کاربرد فراوانی به عنوان مسکن، نرم کننده و حالت دهنده دارد.