برنامه‌ريزي حمل و نقل شهري 103 ص
دسته بندي :
دانش آموزی و دانشجویی »
دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 122 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
1
برنامه‌ريزي حمل و نقل شهري
مقدمه
برنامه‌ريزي فعاليتي است كه توسط انسانها و براي آنها انجام ميشود. برنامه‌ريزي آيندهگرا بوده و خوشبينانه است. برنامه‌ريزي شهري و منطقهاي شامل تنظيم الگوهاي قضايي در راستاي زمان است. آرايش فضاها برنامه‌ريزي نيست: بلكه هدف فرآيند ديگري است كه فرايند برنامه‌ريزي نام دارد. برنامه‌ريزي حمل و نقل قسمتي از اين فرايند است.
طي 30 سال اخير حجم وسيعي از اطلاعات جمعآوري شده و كتابها و مقالههاي زيادي درباره فرايند برنامه‌ريزي حمل و نقل نوشته شده است. چند نمونه از اين كتابها جزو مراجع آورده شده و به خوانندگان علاقهمند توصيه ميشود به آنها رجوع كنند. يكي از اين مراجع مقدمهاي بر پيشبيني تقاضاي حمل و نقل شهري (متن خودآموز) است كه بخشي از مطالب اين فصل با تغييرات از آن گرفته شده است (1977، FHWA).
برنامه‌ريزي حمل و نقل شهري فرايندي است كه به تصميمگيري درباره سياستها و برنامههاي حمل و نقل منجر ميشود. هدف از فرآيند برنامه‌ريزي حمل و نقل، تهيه اطلاعات موردنياز براي تصميمگيري درباره زمان و مكان اصلاحاتي است كه بايد در سيستم حمل و نقل ايجاد شود تا سفر و الگوهاي توسعه زميني، هماهنگ با اهداف و مقاصد جامد ترفيع و بهبود يابند.
برنامة كاري هماهنگ دو نقش دارد. كليه اقدامات برنامه‌ريزي حمل و نقل شهري و وابسته به حمل و نقل را كه براي سال بعد يا دو سال بعد پيشبيني ميشود، مشخص ميكند و كارهايي را كه با ياري دولت مركزي بايد انجام شود تعيين ميكند.
طرح جامع حمل و نقل
در تدارك جامع حمل و نقل به منظور هدايت اصلاحات در سيستم حمل و نقل، دو بخش وجود دارد. بخش مديريت سيستمهاي حمل و نقل و بخش بلندمدت كه اين دو براي تعيين برنامة اصلاح حمل و نقل با يكديگر همكاري ميكنند.
1- بخش مديريت سيستمهاي حمل و نقل
كلمه كليدي در اينجا مديريت است. بخش مديريت سيستمهاي حمل و نقل تا آنجا كه امكان دارد به مؤثرسازي سيستمهاي حمل و نقل موجود و به پيشبيني نيازهاي كوتاه مدت حمل و نقل ميپردازد. خودروها، تاكسيها، كاميونها، پايانها، حمل و نقل عمومي، عابران پياده و دوچرخهها، همگي بخشهايي از سيستم حمل و نقل شهري هستند. چهار استراتژي اصلي براي افزايش كارايي سيستم عبارت از: اقدامهايي براي اطمينان از استفاده مؤثر از فضاي موجود جاده، اقدامهايي براي كاهش استفاده از وسيله نقليه در مناطق پر ازدحام، اقدامهايي براي افزايش خدمات حمل و نقل عمومي و اقدامهايي براي اصلاح كارايي مديريت داخلي.
ابزار برنامه‌ريزي براي استفاده برنامهريزان حمل و نقل به منظور تجزيه و تحليل جزئيات راهحلها و ارائه توصيههاي منطقي به تصميمگيرندگان توسعه يافتهاند. به دليل اهميت اين بخش، فصلي جداگانه به اين عنوان اختصاص يافته است.
2
2- بخش بلندمدت
به منظور تأمين نيازهاي بلندمدت حمل و نقل در منطقة شهري، بخش بلندمدت، تسهيلاتي را كه بايد ساخته شود و همچنين تغييرات اساسي در تسهيلات موجود و سياستهاي راهبردي بلندمدت را شناسايي ميكند. اين بخش از برنامه‌ريزي حمل و نقل براي مثال، ممكن است سياستهاي آيندة گسترش كاربري زمين را با اضافه كردن يك مسير بزرگراه با راهاندازي سيستم اتوبوس بررسي كند.
همچنين در بخش مديريت سيستم حمل ونقل، بيش از آنكه تصميمي اتخاذ شود بايد گزينههاي بلندمدت متعددي مورد ارزيابي قرار گيرد. بنابراين ابزار برنامه‌ريزي براي تجزيه و تحليل گزينههاي بلندمدت بايد پيشرفت كند. اين ابزار همچنين اطلاعاتي را ارائه ميدهد كه به تصميمگيرندگان كمك ميكند تا بهترين راهحلها را انتخاب كنند. به عبارت ديگر پيشبيني تقاضاي سفر نقش مهمي را به عنوان كمككننده به ابزار برنامه‌ريزي مورد استفاده در ارزيابي راهحلها بازي ميكند.
اصلاح طرح
پس از آنكه بخشهاي طرح بلندمدت انتخاب شد، طرح مورد بررسي جزيي قرار ميگيرد. براي مثال، دالاني كه قرار است توسعه در آن صورت پذيرد، با جزئيات بيشتر و همراه با ساير انواع فناوي (مانند اتوبوس يا حمل و نقل عمومي سريع) و همچنين مطالعات مرحلهبندي ساير پروژهها بررسي ميشود. پيشبيني تقاضاي سفر در اينجا نقش مهمي را در بهبود برآوردهايي مانند ميزان مسافر، مناطق خريد و فروش، ازدحام و حركتهاي گردشي باز ميكند.
برنامة بهبود سيستم حمل و نقل
پس از انتخاب مديريت سيستمهاي حمل و نقل و بخشهاي بلندمدت و همچنين پس از اصلاح طرح، برنامه بهبود سيستم حمل و نقل ارائه ميشود. اين برنامه اطمينان ميدهد كه طرح حمل و نقل در وضعيتي بسامان و مؤثر تحقق پيدا خواهد كرد و وضعيت بهبود سيستم حمل و نقل را در چند سال آينده نشان ميدهد. اين برنامه دو بخش اصلي دارد: بخش مرحلهبندي شدة چند ساله و بخش ساليانه.
بخش مرحلهبندي شدة چند ساله، جنبههاي اصلي برنامه را براي 3 تا 5 سال آينده مشخص ميكند. اين بخش در ميان پروژه‌هاي تعيين شده اولويتها را براي اجرا مشخص كرده، پروژهها را بر طبق مرحلهبندي مناسبي گروه‌بندي كرده و براوردهاي هزينه و درآمدها را براي دورة برنامه ارائه ميدهد.
بخش ساليانه جزئيات پروژههايي را كه قرار است ظرف سال آينده اجرا شود، مشخص ميكند. براي هر پروژهاي، بخش ساليانه شامل موارد ذيل است:
1- توضيح اساس
3
2- هزينه موردنياز
3- منابع درآمد
4- سازمان محلي مسؤول اجراي برنامه
فرآيند استمرار
فرآيند استمرار شامل نظارت بر تغييراتي است كه اصلاح طرح حمل و نقل را ضروري ميكنند و بروز كردن اطلاعاتي كه پايه برنامه‌ريزي است و همچنين بروز كردن روشهاي مورد استفاده در طراحي حمل و نقل- شامل روشهاي پيشبيني سفر- و گزارش دادن اقدامها و يافتهها.
بررسيهاي مربوط به حمل و نقل در كليه مناطق با بيش از 50000 نفر جمعيت صورت گرفته است. برنامهريزان فهرستي از ويژگيهايي را تهيه كردهاند كه سفر در مناطق شهري را تحت تأثير قرار ميدهد. اين فهرست كه پايگاه دادهها را تشكيل ميدهد، شامل موارد ذيل است:
1- جمعيت
2- كاربري زمين
3- فعاليت اقتصادي
4- سيستمهاي حمل و نقل
5- سفر
6- قوانين و مقررات
7- منابع مالي
8- ارزشهاي جامعه
در فرآيند استمرار، يكي از وظايف اصلي بروز كردن اين فهرستها براي اطمينان از كامل بودن و دقت پايگاه دادهها براي برنامه‌ريزي است. اين بروز كردن با استفاده از منابع ثانويهاي مانند آمار موجو د يا از طريق نمونههاي كوچك آمارگيري انجام ميشود. آمارگيري در مقياس بزرگ به دليل هزينة بالا امكانپذير نيست. نظارت و كنترل تغييرات بسيار مهم است. براي مثال، تصميم براي ساخت مركز خريد اصلي يا استاديوم ورزشي در شهر يا نزديك آن، الگوهاي ترافيك و سرانجام طرح حمل و نقل را تحت تأثير قرار ميدهد. در فرايند استمرار، سيستم حمل ونقل و عملكرد آن را كنترل ميكنيم: از طريق مطالعة دقيق رفتار سفر اشخاص و ارتباطات. براي پيشبيني تعداد سفرهايي كه مردم انجام خواهند داد، جايي كه خواهند رفت و روش حمل و نقلي و مسير انتخابي، روابط توسعه يافته است. اين روابط پاية پيشبيني تقاضاي سفر بوده و در صورتي كه لازم باشد، در چارچوب فرايند استمرار، بازنگري و ارزيابي ميشود.
فرايند استمرار تضمين ميكند كه طرح حمل و نقل به نيازهاي حمل و نقل منطقه پاسخ ميدهد (نيازهايي كه دائما در حال تغيير است). فعاليت و تلاش موردنياز در فرايند استمرار، به اندازه منطقه شهري و پيچيدگي مشكلات آن بستگي دارد.
4
مرور نيازهاي اطلاعاتي
پيش از آغاز فرآيند پيشبيني، تلاش قابل ملاحظهاي براي گردآوري اطلاعات موردنياز براي فرآيند پيشبيني ضروري است. اين نيازهاي اطلاعاتي شامل بخشهاي متنوعي است مانند تعيين منطقهاي كه براي آن پيشبيني انجام ميشود و مو اردي مانند اطلاعات مشروح خيابانها و مسيرهاي اتوبوس. براي درك فرآيند پيشبيني سفر و اصطلاحات آن، توضيح مختصري از اطلاعات موردنياز ضروري است. با توجه به موضوع بالا، نيازهاي اطلاعاتي به چهار طبقة گسترده تقسيم شده است كه در ذيل ميآيد:
1- ناحيه مطالعاتي
2- فعاليتهاي شهري
3- سيستم حمل و نقل
4- مسافرت
با آگاهي از اين چهار طبقه اطلاعات، برنامهريز حمل و نقل، اطلاعات موردنيزا را براي شروع فرآيند پيشبيني تقاضاي سفر در اختيار دارد.
محدوده مطالعه
تعريف مرزهاي محدودة مطالعه: روشن است كه پيش از پيشبيني سفر در يك ناحيه شهري، برنامهريز بايد بدقت ناحيه مورد بررسي را تعيين كند. معمولا منطقه مطالعه شامل كل زمين توسعه يافته به اضافة زمين توسعه نيافتهاي است كه منطقه شهري در 20 تا 30 سال آينده آن را در بر ميگيرد. محدودة ناحيه مطالعه با استفاده از خط كمربندي علامتگذاري ميشود. علاوه بر در نظر گرفتن رشد آينده، ترسيم خط كمربندي بايد مواردي مانند بخشهاي سياسي، مرزهاي مناطق آماري و محدودههاي طبيعي را در نظر بگيرد. خط كمربندي بايد تعداد محدودي از جادهها را قطع كند كه اين كار، موجب صرفهجويي در تعداد مصاحبههاي اطلاعاتي موردنياز در مراحل بعدي ميشود.
تقسيم ناحيه براي پيشبيني محدوده مطالعه بايد به واحدهاي كوچكتري تقسيم شود تا برنامهريز بتواند اطلاعات مربوط به فعاليتها، سفر و حمل و نقل را به محلهاي واقعي در محدوده تحت مطالعه پيوند دهد. واحدهاي تجزيه و تحليل حمل و نقل به عنوان مناطق شناخته ميشوند. مناطق از نظر اندازه، بسته به تراكم يا ماهيت گسترش شهري با يكديگر تفاوت دارند. در منطقه تجاري مركزي (CBD)، ممكن است مناطق به كوچكي يك ساختمان و در ناحية توسعه نيافته ممكن است به بزرگي 10 مايل مربع يا بيشتر باشند. ناحيهاي با جمعيت يك ميليون نفر ممكن است 600 تا 800 منطقه داشته باشد و ناحيهاي اب 200،000 نفر جمعيت ممكن است 150 تا 200 منطقه داشته باشد. سعي ميشود مناطق تا حد امكان فعاليتهاي مشابه شهري داشته باشند: براي مثال ممكن است منطقهاي بكلي مسكوني، تجاري، صنعتي و غيره باشد همچنين در تعيين مناطق بايد محدودههاي طبيعي و آماري را در نظر گرفت.