تحقیق بررسي اثرات سطوح مختلف آبياري و كود ازته سرك بر عملكرد و اجزاءعملكرد دانه آفتابگردان 21 ص
دسته بندي :
دانش آموزی و دانشجویی »
دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 17 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
بررسي اثرات سطوح مختلف آبياري و كود ازته سرك بر عملكرد و اجزاءعملكرد دانه آفتابگردان
چكيده:آفتابگردانگياهي است يكساله كه با توجه به اهميت دانه هاي روغني آن ، مطالعه راههاي افزايش عملكرد و استفاده از حداكثر امكانات محيطي ، از اهميت ويژه اي برخوردار است كه يكي از روشهاي افزايش عملكرد دانه آفتابگردان ، تعيين بهترين ميزان آبياري و كود ازته سرك در اين گياه مي باشد .
نتايج بدست آمده در اين آزمايش نشان داد كه حداقل و حداكثر عملكرد به ترتيب با مقادير 45/0 و 65/0 نسبت آب آبياري به تبخير از تشتك تبخير كلاس A با احتساب 10 درصد رطوبت حدوداً برابر 5066 و 6380 كيلوگرم در هكتار مي شود .
عملكرد دانه در دو سطح كودي 100 و 150 كيلوگرم در هكتار از نظر آماري در سطح احتمال 5 درصد برابر و بيشتر از دو تيمار صفر و 50 كيلوگرم ازت در هكتار گرديد . در اين آزمايش مشخص شد كه افزايش ميزان آبياري تا سطح 65/0 باعث افزايش عملكرد دانه گرديد و افزايش بيش از آن اثر معني داري بر عملكرد دانه نداشت . در هر صورت ، افزايش ميزان آبياري از 65/0 تا 75/0 نسبت آب آبياري به تبخير از تشتك تبخير باعث كاهش راندمان مصرف آب شد . بطور كلي در نسبت 65/0 آبياري ، راندمان مصرف آب حدوداً 18/1 كيلوگرم دانه در متر مكعب و در نسبت 75/0 معادل 98/0 كيلوگرم دانه در متر مكعب گرديد . رابطه مثبت و قوي بين CGR در زمان گرده افشاني و عملكرد دانه نشان داد كه تخمين عملكرد دانه در مرحله گرده افشاني با محاسبه CGR قابل پيش بيني است .
بطور كلي ،در اين آزمايش مشخص گرديد كه در شرايط اقليمي و ادافيكي محل آزمايش با استفاده از ميزان آبياري 65/0= IW/EP و بكار گيري 100 كيلوگرم كود ازته سرك، ميزان عملكرد دانه بادر نظر گرفتن خسارت پرندگان (حدود 30 درصد) به بيش از 5/4 تن درهكتار مي رسد .
مقدمه
آفتابگردان گياهي است يكساله از تيره كمپوزيته ، بي تفاوت نسبت به طول روز و از خانواده گياهان گلدار از جنس هليانتوس بوده كه داراي گونه هاي يكساله و چند ساله مي باشد .(1 ,7و10)
آفتابگردان گياهي دگرگشن و خود ناسازگار است كه ميزان عملكرد آن به شدت تحت تاثير وجود و فعاليت حشرات گرده افشان ، بخصوص زنبور عسل مي باشد . پس از سويا و كلزا ، آفتابگردان سومين گياه يكساله زراعي است كه جهت تهيه انواع روغن در دنيا كشت مي شود (14) . آفتابگردان در بيشتر نقاط دنيا رشد و نمو خوبي داشته و در هر يك از قاره هاي پنج گانه توليد قابل قبولي دارد . اروپا با بيش از 28 درصد توليد جهاني اولين توليد كننده آفتابگردان مي باشد . از كشورهاي بزرگ توليد كننده آفتابگردان مي توان آرژانتين ، روسيه ، اكراين ، فرانسه و روماني را نام برد (14) در ايران دلايل عمده پايين بودن عملكرد آفتابگردان را به كشت ديم در بيشتر مناطق كم آب كشور نسبت داده اند . به طور كلي با افزايش ميزان و يا دفعات آبياري ، رشد گياه بهتر و بيشتر شده و در نتيجه قسمت هاي مختلف از جمله برگ ها و طبق نيز رشد زيادتري نموده و به اين ترتيب با افزايش سطح برگ فتوسنتز نيز افزايش يافته و انتقال مواد به دانه ها بهتر صورت مي گيرد كه اين امر در بهبود عملكرد بسيار موثر است .
مصرف كودهاي شيميايي از جمله كودهاي فسفاته قبل از كاشت و كود از ته بصورت سرك در طول فصل رشد ، امكان تغذيه بهتر گياه را فراهم مي آورد . كود ازته رشد رويشي گياه را افزايش داده و در نهايت سطح سبز محصول و ميزان فتوسنتز را بالا مي برد . افزايش مصرف كود ازته ، درصد روغن دانه را كاهش داده ولي اين كاهش از طريق افزايش عملكرد دانه در هكتار كه دانه هاي روغني در تهيه روغن ، نياز به بررسي در مورد راه هاي افزايش عملكرد و استفاده از حداكثر امكانات محيطي براي رشد بيشتر ضروري به نظر مي رسد. آفتابگردان با داشتن درصد روغن و پروتئين بالا مي تواند يكي از محصولات مهم در تامين نيازهاي داخلي به روغن نباتي و كنجاله باشد.
براي رسيدن به اهداف گفته شده مي توان در تعيين بهترين ميزان آبي و كودي تحقيق و بررسي نمود .
نام عمومي و نيز نام علمي گياه آفتابگردان از خصوصيت چرخش آفتابگردان بطرف خورشيد منشاء گرفته است . كلمه يوناني هليانتوس متشكل از دو كلمه هليوس به معني آفتاب و آنتوس به معناي گل مي باشد . حركت آفتابگرايي گياهان جوان آفتابگردان نتيجه خم شدن ساقه در طي دوره رشد سريع مي باشد ( 16,13,10) . قطر طبق بيشترين تاثير را بر بازدهي بـذر دارد . معمولاً براي توليد حداكثر بذر در مزرعه يك قطـر مناسـب وجود دارد ( 15 ) . بطور كلي رطوبت خاك ، استفاده از كود را در حالت كلي بدو طريق توسعه افزايش جذب مواد غذايي و ازدياد توليد ماده خشك تحت تاثير قرار مي دهد (8 ).
براي تعيين دور آبياري توجه به مساله تبخير و تعرق حائز اهميت است . در مناطقي كه با محدوديت آب روبرو هستند ، اين امكان وجود دارد كه زمان آبياري با مراحل رشد گياهي ارتباط داده شود (21) . نياز بيشتر آفتابگردان به آب ، از موقع گل كردن به بعد بوده و چنانچه در موقع گل كردن ، گل آب بموقع صورت نگيرد ، دانه ها پوك مي شوند(6) باجپايي و همكاران ( 12 ) با آزمايشي بر روي خردل نشان دادند كه با افزايش سطح آبياري و كود ازته بكار رفته بترتيب با 8/0 نسبت آب آبياري به تبخير از تشتك تبخير كلاس A و 80 كيلوگرم در هكتار بالاترين عملكرد دانه حدود 13/1 تن در هكتار بدست آمد . واكنش آفتابگردان به آبياري با افزايش عملكردي متجاوز از 100 درصد در خاك هاي خشك امري عادي است . آبياري ، كود ، آبياري + كود عملكرد را بترتيب 35 ، 72 ، 474 درصد افزايش داد و تيكوف و گريوف ( نقل از مرجع 5 ) گزارش كردند كه بيشترين عملكرد از آبياري + كود حاصل شد .معلوم شده آفتابگردان هائي كه آبياري مي شوند ، حدود 130 كيلوگرم در هكتار ازت را براي توليد عملكردي معادل 3500 كيلوگرم در هكتار مصرف مي كنند (4) . در نقاطي كه دادن كود ازته سرك ضروري است ، يكبار مصرف آن هنگامي كه ارتفاع بوته ها در حدود 30 سانتي متر است ، معمولاً كافي است (10) بادرو رشيد (11) گزارش كردند كه آفتابگردان با حدود 120 كيلوگرم ازت در هكتار بالاترين عملكرد روغن را داده است . افزايش عملكرد دانه از طريق كود ازته گزارش شده است كه در آن مقدار واكنش به كود از مقدار رطوبت در خاك تبعيت نمود . همچنين مصرف كود به مقدار زياد ( 112 كيـلوگــرم در هكتار ) ، عملكرد دانه را از حدود 2/2 به 3 تن در هكتار افزايش داد (4) . عملكرد مهمترين صفتي است كه همواره مورد توجه محققان از جمله به نژادگران بوده و متشكل از سه جزء : الف – تراكم ب – تعداد دانه در طبق ج – وزن دانه مي باشد .
آفتابگردان Helianthus annuus
عضو خانوادهاي بزرگ از گياهان گلدار بنام تيره كاسني «آستراسه» يا كامپوزيته است، اسم جنس متشكل از دو كلمه Helios به معني آفتابگردان وAnthons به معناي گل است. خاستگاه آن احتمالاً جنوب غربي ايالات متحده بين شمال مكزيك وبنراسكا ميباشد. آفتابگردان اهلي يك گياه 1 ساله بلند – راست بيشاخ و برگ داراي اجزاي بزرگ با يك گل درشت طلايي است كه بذرهاي آن اغلب مصرف خودآرايي دارد و به دليل آن كه حاوي روغن است از آن روغنكشي ميشود. استفاده از بذرهاي آفتابگردان به عنوان دانه خوراكي به بوميان آمريكا مربوط ميشود كه با مخلوط كردن آن آرد ذرت و آرد دانه آفتابگردان نان نازكي تهيه ميكردند و از آرد آفتابگردان و عصارة طبق، دارد داروهايي براي رفع زهر نيش مار عينكي و مداواي بيماريهاي ريه استفاده ميشده است. در زمينه استخراج مواد رنگي از پوسته دانه آفتابگردان و روغن از مغز دانه براي مصارف زيبايي در منابع مختلف سخن به ميان آمده است و تا اواخر قرن 16 آفتابگردان به عنوان گياه زينتي سراسر اروپاي غربي و شرقي تا انگلستان را فرا گرفت.
ارقام ديپپلوئيد2n = 34 و n =17، و ارقام تترا پلوئيد مصارف زيستي دارند 2n = 68 و نوعي از آن كه هگزاپلوئيد است 2n = 102 پس آفتابگردان در توليد روغن از دانهها، مصارف آجيلي و تنقلات كاربرد دارد و از آنجا كه ساقة قطوري توليد ميكند ميتواند در تهيه خمير كاغذ و نئوپان نيز استفاده شود. و در تهيه سيلونيز حائز اهميت است.
آفتـابگـردان
ارقام زراعي آفتابگردان كه امروزه در نقاط مختلف دنيا زراعت ميشوند در 3 گروه جمعبندي ميشوند:
ارقام سنتتيك
ارقام هيبريد
ارقام تجاري
در كشورهاي توسعه يافته اغلب از ارقام هيبريد استفاده ميشود ولي بدليل اينكه تهيه ارقام هيبريد نياز به تكنولوژي پيشرفته و صرف هزينه بالايي دارد لذا اغلب سطح زير كشت آفتابگردان حاصل كشت ارقام تجاري است كه از مهمترين آنها ميتوان به موارد زير اشاره كرد:
ركورد: ديرس بوده و طول دوره رشد آن از كشت تا برداشت در شرايط معمولي حدود 124 روز است، پابلند است ميزان روغن در شرايط آب و هوايي رطوبي 50% بوده و در شرايط آب و هوايي خشك 40% گزارش شده.
آرماويرسكي: متوسطرس بوده كه طول دوره رشد آن 105 روز است گزارش شده كه ارتفاع بوته cm 180 و ميزان روغن در شرايط استان گلستان 46% ميباشد و ميتوان از آن براي زراعت در آذربايجانشرقي و غربي استفاده كرد و براي مناطق سردسيري مناسب است.
وينيبمك: 8931 متوسط رس است طول رشد 105 روز است و ارتفاع بوته cm180 است ميزان روغن 47-46% بوده و اين رقم مناسب مناطق سردسير است.
چرنيانكا 66: رقمي است زودرس كه در طول دوره رشد آن 90 روز است كه بوته بصورت پاكوتاه بوده و ارتفاع آن حدود cm80-70 ميباشد طبق بزرگي توليد ميكند ولي عملكرد پايين است چون درصد پوكي دانه بالاست اهميت خاص اين رقم مقاومت به خشكي است.
ارقام سنتتيك در آفتابگردان خصوصيات حدواسط تجاري و هيبريد دارند و در راستاي مقاومت به آفت و بيماريها از آن استفاده ميكنند، بذر هيبريد نياز به توليد بذر بصورت همه ساله دارند بدليل پديده اينبريدينگ يا پس روي ژنتيكي.
نحوه كاشت و برداشت
روش كاشت در پوكي دانهها مؤثر است در كاشت دستپاش كه بوتهها بطور نامنظم پراكنده ميشوند، بوتهها در اثر رقابت توان كافي براي توليد گلهاي سالم را نداشته و در نتيجه دانههاي پوك و ريز افزايش مييابد اين وضعيت بويژه در صورت تأخير در عمليات تنگ و وجين شديد ميشود.
هر قدر فاصله كندو از مزرعه كمتر باشد افزايش عملكرد بيشتر خواهد شد (زيرا آفتابگردان دگر بارور است) و به دليل افزايش تلقيح، دانههاي مغزدار بيشتر شده و عملكرد دانهها افزايش مييابد. براساس آزمايش يكي از دانشجويان كارشناسي ارشد رشته زراعت اصفهان با كاهش فاصله رديف كاشت. قطر ساقه – قطر طبق و عملكرد نهايي دانه افزايش يافت و افزايش تراكم بوته سبب افزايش عملكرد نهايي و كاهش شاخص برداشت شد.
برداشت آفتابگردان زماني است كه پشت طبق كاملاً قهوهاي شده باشد و در زراعتهاي سنتي با داس طبق را به صورت مورب قطع ميكنند ولي در زراعتهاي مكانيزه كمباين ويژهاي ضمن برداشت طبق دانهها را از آن جدا ميكند و پس از برداشت رطوبت دانهها بايد به حد قابل قبولي كاهش يابد درغير اين صورت محصول قابل انبار كردن نيست زيرا در معرض فساد قارچي قرار ميگيرد و سبب ايجاد آفلاتوكسين در دانهها ميشود كه سرطانزا است.
مواد و روشها
به منظور بررسي اثرات سطوح مختلف آبياري و كود ازته سرك بر عملكرد و اجزاء عملكرد دانه آفتابگردان رقم ركورد در منطقه اصفهان ، آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي خوراسگان در بهار سال 1374 به اجرا گذاشته شد . اين مزرعه در 7 كيلومتري شمال شرقي اصفهان در منطقه خاتون آباد خوراسگان در طول جغرافيايي 51 درجه و 48 دقيقه شرقي و در عرض 32 درجه و 40 دقيقه شمالي واقع شده است . ارتفاع از سطح دريا 1555 متر و بر اساس تقسيم بندي اقليمي پيشنهادي براي ايران داراي اقليم خشك با زمستان هاي نسبتاً سرد (3 , V ,C, ( مي باشد.
جهت شناخت وضعيت خاك محل آزمايش از نظر ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي ، نمونه هايي از اعمال مختلف صفر تا 40 و 40 تا 80 سانتيمتر بطور تصادفي تهيه گرديد و مشخص شد كه خاك محل آزمايش ، رسي ، جرم مخصوص ظاهري خاك حدود3/1گرم بر سانتي متر مكعب و