تحقیق آموزش مشارکتی 9 ص
دسته بندي :
دانش آموزی و دانشجویی »
دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 11 صفحه
قسمتی از متن word (..doc) :
موسسه غير دولتي و غير انتفاعي هزاره آرامش ( مبتكر و مجري طرح هاي مشاركتي در ايران)
با همكاري معاونت امور فرهنگي و پيشگيري سازمان بهزيستي استان يزد
2
تهيه و تنظيم: دكتر سعيد جهانشاهي تلفن: 09123279077 ، ويرايش سوم، بهار 1384
دستور العمل اجرايي طرح
آموزش مشارکتی
مبتنی بر برنامه های اجتماع محور
خلاصه:
آموزش مشارکتی شيوه ای از آموزش است که طی آن، مشاركت ذينفعان اساس هر گونه برنامه آموزشي قلمداد مي گردد. به عبارت ديگر، در اين شيوه، گروهی از آموزش گيرندگان فعالانه در امر آموزش خود درگير شده و با ايجاد فضايي مطلوب برای هم آموزی خودشان ( با کمک موسسات غير دولتي، تيم های محلی، رهبران محلی و بالاخره متخصصان) روند آموزش ها را هدايت و نتايج را ارزيابی می نمايند. بر همين اساس نيز اين شيوه آموزش، جهت اجرا در برنامه های اجتماع محور و ارتقاء سلامت تهيه گرديده و در همان راستا اجرا می گردد. مسلما به هر ميزان كه فرايند مشاركت آموزش گيرندگان در برنامه هاي آموزشي افزايش يابد آموزش مشاركتي تر و از اين حيث مطلوب تر است. در مدلي از آموزش مشاركتي كه معرفي خواهد شد افرادي از اجتماع از هر سن و جنس و تحصيلاتي ( دانش آموزان، دانشجويان، سربازان، كارگران، گروه هاي همياران، رابطين بهداشت، داوطلبان جمعيت هلال احمر و .... ) با كسب مهارت هاي اداره جلسات گروهي آموزش مشاركتي، با عنوان مربي آموزش مشاركتي جملات ساده اي را طرح و پس از راي گيري در مورد درست، غلط يا نمي دانم در بين حاضران، نظر موافقان و مخالفان را به شيوه اي استاندارد جويا مي گردند. اطلاعات بدست آمده از نظر حاضران در جلسات و راي هاي ماخوذه ( با بلند كردن دست) اطلاعات لازم را جهت اجراي پژوهش هاي مشاركتي و ارزيابي و ارزشيابي از روند آموزش ها به اعضاء اجتماع و برنامه ريزان سلامتي خواهد داد.
بيان مسئله:
الف- طرح شعار سلامتی برای همه تا سال 2000 توسط سازمان بهداشت جهانی باعث شد دولت ها به تدريج متوجه نارسايي برنامه های سلامتی و ناکامی های خود در دستيابی به اين هدف شوند. بازنگری به روند اجرای خدمات سلامتی توسط دولت ها نشان داد بهداشت و سلامتی عمدتا در دسترس گروه های مرفه تر اجتماع ( افراد مرفه تر، صاحبان قدرت، ساکنان شهر های بزرگ تر و مرکزی تر) قرار دارد. از سوی ديگر توان و امکانات دولت ها محدود و لذا توزيع عادلانه خدمات غير ممکن مي نمود. کشور های جهان به دنبال بازنگری در برنامه های مرتبط با سلامتی، ديدگاه تازه ای را برای تحقق اين شعار پيشنهاد کردند. بر اساس اين ديدگاه تازه، سلامتی کالايي است که توسط مردم توليد و توسط خود مردم مصرف می شود و نقش دولت ها در اين ميان، تسهيل فرايند توليد و مصرف سلامتی است. کاهش نقش دولت ها و تبديل آنها از توليد كننده خدمات سلامتی به تسهيل کننده فرايند توليد و
موسسه غير دولتي و غير انتفاعي هزاره آرامش ( مبتكر و مجري طرح هاي مشاركتي در ايران)
با همكاري معاونت امور فرهنگي و پيشگيري سازمان بهزيستي استان يزد
3
تهيه و تنظيم: دكتر سعيد جهانشاهي تلفن: 09123279077 ، ويرايش سوم، بهار 1384
مصرف سلامتی منتهی به نقشی ويژه برای دولت ها شد. دولت ها در اين نقش تازه، موظف به برابر کردن فرصت ها برای همه (عدالت) در استفاده از خدمات سلامتی شدند و بدين گونه تحقق شعار سلامتی برای همه تا سال 2000 در چشم انداز سلامتی برای همه تا سال 2015 قابل دستيابی قلمداد شد.
ب- عدالت در خدمات سلامتی شاکله ديدگاه تازه و رمز موفقيت اين شعار است. در اين ديدگاه تازه، اهميت نقش منابع مالی، امکانات و تخصص، که محدوديت های آن عمده ترين سد راه دستيابی به هدف سلامتی برای همه است از پيش رو برداشته شد. در اينجا دولت از مسئوليت تصميم گيرنده برای سلامت مردم به تسهيل کننده روند تصميم گيری مردم، متكي به نظر، مشاركت و خواست خودشان تبديل می گردد. تصميم گيری برای نحوه دستيابي به سلامتی بر عهده ذينفعان سلامتی يعنی مردم قرارگرفت.
ج- ماحصل اين تغيير ديدگاه، تغيير روند اجرای برنامه ها و طرح های دولت از برنامه های پر هزينه و بسيار تخصصی به جلب مشارکت مردم و توانمند سازی آنان برای اجرای طرح ها و برنامه هايی که خود صلاح می دانند ( بر اساس تصميم خودشان) گرديد. آموزش عمومی مرتبط با سلامتی از عمده ترين طرح ها و برنامه های دولت ها و موثر ترين شيوه تغيير رفتار های مخل سلامتی بشمار رفته و بيشترين حجم فعاليت های دولت در امر سلامتی و بخصوص برنامه های پيشگيرانه را به خود اختصاص می دهد. اما متاسفانه، به نظر ارائه كنندگان مدل آموزش مشاركتي، برنامه های آموزشی کم ترين تاثير را از اين ديدگاه تازه پذيرفته اند. اصرار به حضور متخصصان برای آموزش، هزينه سنگين حق الزحمه متخصصان و پذيرايي ها و همايش ها منتهي به حضور کمرنگ برنامه های ارزشمند آموزشی در مناطق محروم تر و پوشش ارائه خدمات محدود تر و غير عادلانه تر شده است.
ه- طرح رابطين بهداشت که توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اجرا می گردد بسياری از اين مشکلات را در خود نداشته و توانسته است بيش از سايرين، آموزش های لازم را به متقاضيان برساند. رابطين بهداشت با اجرای پانل های آموزشی و بحث و گفتگو در خصوص مسائل بهداشتی مورد نظر شان، شرايط مورد نظر برای گسترش آموزش های بهداشتی به همه را به نحو احسن فراهم نموده اند. در نگاهي نقادانه به نحوه آموزش در طرح رابطين بهداشت، محدود بودن آنها به آموزش خدمات بهداشتی و نه روانی- اجتماعی نكته اي در خور توجه است. خدمات بهداشتی که توسط رابطين آموزش داده می شود عمدتا به مسائل جسمی پرداخته و بر گزاره های ( جملات) علمی ثابت و اثبات شده ای متکی است که از طريق کتب و جزوات به رابطين بهداشت و در نهايت به مردم بخوبی منتقل مي گردد. اما متاسفانه نه تنها معضلات سلامت امروز ( اعتياد، تصادفات، بيماری های قلب و عروق و ... ) مختص جسم به تنهايي و اطلاعات و رفتار های يک فرد به تنهايي نيست که مفهوم سلامتی نيز به «رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه فقط بيمار نبودن
موسسه غير دولتي و غير انتفاعي هزاره آرامش ( مبتكر و مجري طرح هاي مشاركتي در ايران)
با همكاري معاونت امور فرهنگي و پيشگيري سازمان بهزيستي استان يزد
3
تهيه و تنظيم: دكتر سعيد جهانشاهي تلفن: 09123279077 ، ويرايش سوم، بهار 1384
» تغيير يافته است. مسئله امروز سلامتی نه دانش بهداشت که با اطلاع رسانی قابل انتقال است ( مانند نحوه شستشوی بهداشتی سبزيجات) که باور ها و انديشه های مخرب سلامتي اما ريشه دار فرهنگی با تنوع زياد بين فرهنگي است که صرفا با اطلاع رسانی تغيير نمی کند. باور هايي چون « با يک بار مصرف کسی معتاد نمی شود» « صد تا معتاد صد ساله نشانت می دهم، يکی ورزشکار صد ساله نشانم بده» « کلاه ايمنی مال آدم های ترسو و جان دوست است» « هرکه دندان دهد نان دهد» « لبي كه به وافور خورد به كافور شسته شود» و ...
ز- آموزش مشارکتی با هدف ايجاد محيطی هم آموزی، به منظور تغيير باور های غلط ( در كنار انتقال اطلاعات مورد نياز) با استفاده از فشار گروه و تکيه بر عقل جمعی ( با تاکيد و توجه به تفاوت های فرهنگی) طراحی و اجرا می گردد. مديريت اين شيوه از تعيين باور ها و نياز های آموزشی تا هدايت هم آموزی ها، از ارزيابی ميزان تغييرات فرهنگی- آموزشي در يک جلسه تا تغييرات بدست آمده در يک اجتماع در طی زمان مشخص بر عهده اعضاء اجتماع کوچک ( مربيان آموزش مشارکتی و تيم هاي محلي ) و با نظارت متخصصان و کارشناسان دولتی انجام خواهد شد.با اين خصوصيات، آموزش مشاركتي در ساده ترين و كاربردي ترين شكل ممكن، بالاترين سطح مشاركت مردمي، کم ترين هزينه و بيشترين پوشش آموزشی – عادلانه ترين صورت ممكن- قابل اجرا است.
معرفی شيوه آموزش مشارکتی :
جهت اجرای آموزش مشارکتی، مربی آموزش مشاركتي که فردی غير متخصص و از داوطلبان مردمی است، جمله ساده ای (غير سوالی، ساده و کوتاه) را ذکر کرده و سپس پيش از هر گونه اظهار نظری و دقيقا پس از قرائت جمله، از آنان می خواهد نظر خودشان را در مورد اينکه جمله درست يا غلط است يا نظری ندارند ( نمی دانم) با بلند کردن دست مشخص کنند. مربی آموزشی اول تعداد افرادی که اين جمله را درست می دانند شمارش کرده و يادداشت می کند. سپس از افرادی که معتقدند جمله غلط است می خواهد تا با بلند کردن دست رای دهند. وی تعداد افرادی که جمله را غلط می دانند نيز يادداشت می کند. جمع درست ها و غلط ها را از کل حاضران کم کرده و تعداد کسانی که – احتمالا – نمی دانم را انتخاب کرده اند مشخص می کند. سپس بدون هيچ گونه اظهار نظری نخست از آنان که جمله را غلط می دانستند می خواهد که نظرشان را بيان کند. سپس از يک نفر ديگر از آنان که جمله را غلط می دانستند درخواست اظهار نظر می کند تا زمانی که به تشخيص مربی، نظر اين گروه به نحو مطلوب بيان شده محسوب گردد. مربی در اين مرحله از افرادی که جمله را درست می دانستند نظر می خواهد و بحث تا جايي که زمان جلسه و مطالب و اظهار نظر ها اقتضا می کند ادامه خواهد داشت. سپس مربی جمله دوم را خوانده و ...
موسسه غير دولتي و غير انتفاعي هزاره آرامش ( مبتكر و مجري طرح هاي مشاركتي در ايران)
با همكاري معاونت امور فرهنگي و پيشگيري سازمان بهزيستي استان يزد
5
تهيه و تنظيم: دكتر سعيد جهانشاهي تلفن: 09123279077 ، ويرايش سوم، بهار 1384
مربی حق دخالت در بحث را ندارد اما وظيفه دارد به افراد برای اظهار نظر کردن نوبت داده و يا با افزودن سوالات بيشتر بحث در جلسه را داغ تر و شيرين تر کند. جلسات آموزش مشارکتی بر اساس پايلوت های انجام شده با ده جمله و برای 50 دقيقه سودمند است.
پاسخ به پرسش هاي رايج:
جلسات آموزش مشاركتي را با حضور چند نفر بايد تشكيل داد؟ جلسات آموزش مشارکتی محدوديتی از نظر تعداد حاضران ( مخاطبان آموزشی) ندارد چرا که در جلسات آموزشی مربی با هدايت بحث ها و انتخاب جملات مطلوب و ارزشمند جلسه را پر هيجان اداره می کند. لذا جلسات آموزش مشارکتی می تواند حداقل دو نفر و حداکثر تا آن تعدادی باشد که مربی توان اداره مطلوب جلسه را دارد. اين موضوع امکان استفاده تعداد بيشتری از مردم از اين خدمات آموزشی را مهيا می کند.
چه افرادي مي توانند از اين مدل آموزشي استفاده كنند؟ محدوده سني مخاطبان چگونه است؟ محدوديت سنی در جلسات آموزش مشارکتی محدود به توان سخن گفتن و اظهار نظر حاضران است. لذا اين شيوه در سطح دبستان تا سالمندان قابل اجرا است. مسلما تغييران سنی با تغيير تبحر مربيان آموزشی و تغيير جملات آموزشی مطلوب برای آنان همراه خواهد بود.
براي برگزاري جلسه آموزش مشاركتي چه امكاناتي مورد نياز است؟ سادگی اجرای اين شيوه باعث می شود جلسات آموزش مشارکتی را در شرايط مختلف ( به عنوان مثال دو جمله آموزشی بعد از هر وعده نماز جماعت در مسجد- چند جمله بسته به زمان موجود قبل از حضور معلم سر کلاس – چند جمله در سطح دانشجويان دانشگاه در ساعات بين کلاس، در ميهماني هاي دوره اي و ....) اجرا کرد.
ميزان توجه به جلسه و مشاركت در بحث ها و هم آموزي ها با توجه به عدم محدوديت در تعداد شركت كنندگان را چگونه مي توان تعيين كرد؟ سطح توجه به جلسه و مشارکت در بحث ها در اين شيوه به دليل لزوم رای گيری از نظر حاضران ( درست- غلط- نمی دانم ) بالا خواهد بود. لذا سوال در مورد نظر حاضران و تعيين تعداد درست- غلط و نمی دانم ها نه تنها توجه به جملات و بحث ها را افزايش می دهد که ميزان مشارکت در بحث ها را نيز برای برنامه ريزان و ناظران تعيين و قابل محاسبه می کند.
حداقل تحصيلات مربي آموزشي چقدر بايد باشد؟ سطح علمی مربيان آموزشی مي تواند از ابتدايي تا عالی ترين سطوح باشد.شرط موفقيت تبحر مربی در اداره جلسات است نه نظراتش لذا افرادی که در شغل معلمی احساس توانمندی می کنند می توانند به سادگی گواهی مربيگری آموزش مشارکتی را اخذ نمايند. از سوی ديگر، به دليل تنوع مخاطبان، مربی آموزشی می تواند